SAFe is een framework waarmee je een agile werkwijze kunt opschalen. Dit om te voorkomen dat er eilandjes ontstaan in de organisatie en ieder agile team zijn eigen ding gaat doen. Xecutive projectmanager Martijn Smit en teammanager Wilfred Langelaan werken in organisaties, waarin SAFe de toegepaste werkwijze is voor productontwikkeling. Hoe nuttig is deze werkwijze volgens hen? In dit blog geven ze hun ongezouten mening.
Voordat we de heren aan het woord laten, even een kleine opfrisser over SAFe. Het is een framework dat vaak wordt ingezet binnen organisaties waar een verandering nodig is ten opzichte van de traditionele IT organisatie. Je kunt SAFe zien als een schil boven een aantal agile werkwijzen, zoals het Scrum proces, het biedt een helikopterview. In plaats van één team meerdere taken laten uitvoeren, organiseer je teams rondom een taak, oftewel een release. Deze zogenoemde Agile Release Train wordt aangestuurd door een Release Train Engineer. Diegene beheert het programma en portfolio.’
Welke soorten teams bestaan er binnen SAFe?
Wilfred: ‘Het SAFe framework geeft organisaties de vrijheid om hier afhankelijk van de situatie keuzes in te maken. Binnen de gemeente Amsterdam kennen we zowel feature teams als component teams. Bij de gemeente Amsterdam zijn de feature teams van voor tot achter verantwoordelijk voor de run én innovatie. Niet alleen brengen ze verbeteringen, ook beheren ze zelfstandig functionaliteiten. Component teams zijn gespecialiseerd in het ontwikkelen en onderhouden van een specifieke component of module binnen een software- of systeemarchitectuur. Je ziet binnen deze teams dat er meer afhankelijkheid is van andere teams.’
Martijn: ‘Als ik kijk naar mijn ervaring met organisaties die SAFe toepassen, zie ik vaak de component teams die focus hebben op één technologie. Doordat er dan meestal meerdere teams nodig zijn om één epic, en dus waarde te creëren, krijg je eigenlijk een verkapte watervalmethode, waarbij een epic in verschillende fases wordt afgerond.
Martijn: ‘Wilfred, als de teams binnen de Gemeente Amsterdam al multidisciplinair zijn en als team waarde kunnen leveren, wat is dan nog de meerwaarde van SAFe?’
Wilfred: ‘Groot voordeel is het prioriteren van epics binnen de scope van de release train in plaats van prioriteren per team. Het framework biedt handvatten voor organisaties hoe dit in te richten en toe te passen.’
Welke organisatie adviseer je om te starten met de SAFe-methode?
Martijn: ‘Organisaties die gekozen hebben voor een agile werkwijze en daarbij al zodanig ervaring in hebben opgedaan dat de teams in deze mindset werken. Middels het opschalen van de agile werkwijze kan op hoger niveau (vanuit het grotere geheel) klantwaarde worden gerealiseerd en het risico op suboptimalisatie op team niveau worden beperkt Hierbij is het wel belangrijk om eerst te onderzoeken welk framework het beste past, voordat rigoureus voor SAFe wordt gekozen.’
Wilfred: ‘Ik adviseer dit voor grote organisaties met een grote IT-afdeling. Vooral wanneer je nog werkt op de traditionele wijze en er toch een verandering nodig is. Een best practice is de gemeente Amsterdam. Daar is SAFe absoluut een vooruitgang, omdat werkzaamheden nu beter worden geprioriteerd. Met als gevolg dat de burgers, ondernemers en bezoekers van de gemeentelijke instanties beter worden geholpen. Met SAFe breng je het werk naar de teams in plaats van dat je de teams rondom het werk organiseert. Dit zorgt ervoor dat de teams stabiliseren, je krijgt zo de kans om elkaar te leren kennen, de processen beter te begrijpen, en continu te verbeteren.’
Wat is de meest gemaakte fout die organisaties maken bij het gebruik van de SAFe-methode?
Martijn: ‘Waar je voor moet waken bij de introductie van SAFe is dat je niet simpelweg mensen andere titels, rollen en taken geeft. En voor de rest niets veranderd. Dan is het gewoon weer oude wijn in nieuwe zakken.
Wilfred: ‘Een valkuil is geen veilige setting creëren voor de teams bij het toepassen van de agile werkwijze. Zonder veilige omgeving komt het continu verbeteren maar moeizaam op gang. Met als gevolg dat je minder snel waarde kunt toevoegen voor de klant.’
Martijn: ‘Herkenbaar, want dan worden de meetings een goednieuwsshow waarin niemand het achterste van de tong laat zien. Dan ontbreekt de synergie om echt te leren van elkaar. Zie jij dat ook zo Wilfred?’
Wilfred: ‘Het fundament van Scrum is vertrouwen. Als het team geen vertrouwen voelt vanuit het management, dan werk je windowdressing in de hand. Dan vertel je niet eerlijk waarom de planning niet is gehaald, welke fouten er zijn gemaakt en ervan is geleerd. Daarom is het ook zo belangrijk dat management de teams vertrouwen geeft. En dat teams inzien dat je alleen verder komt wanneer je open bent en kritisch naar jezelf en anderen durft te kijken.’
Stel jij mag SAFe introduceren in een organisatie. Hoe zou je starten?
Martijn: ‘Ik zou klein beginnen. Eén team agile laten werken en hen goed trainen en coachen. Pas wanneer ze aantoonbaar waarde toevoegen en resultaat boeken, dan opschalen met meer teams. Pas op het moment dat het echt nodig is om een apart scaling framework in te zetten, doe je dit vanuit een situatie waar de bestaande teams al vanuit de agile mindset werken en niet vanuit een traditionele IT-organisatie.’
Wilfred: ‘Ja, en dan een half jaar aanhouden voor de training, zodat iedereen er voldoende ervaring mee kan opdoen.’
Vaak starten jullie binnen een organisatie waar agile en SAFe al is geïntroduceerd en waarbij je de opdracht krijgt om het huidige proces verder te begeleiden en stroomlijnen. Hoe geef je dat vorm?
Wilfred: ‘Ik analyseer als eerste wat het missende stukje kennis is. Zo ondersteun ik als teamlead bijvoorbeeld de medewerkers bij de transitie via bilas. Tijdens deze gesprekken neem ik de tijd om ze de achtergrond van de agile werkwijze uit te leggen en te vertellen waarom het zo in elkaar steekt. Waarom willen jullie geen sprint reviews doen, vroeg ik laatst aan een team dat daar de waarde niet van inzag. Je mist zo de kans om even stil te staan bij het resultaat en trots te zijn op het gedane werk, vertelde ik ze. Of om te bespreken waarom iets niet werkt. Wat ik ook dikwijls doe, is ervaringen uitwisselen met Scrum Masters buiten mijn team om van elkaar te leren.’
Martijn: ‘Ik word meestal ingehuurd voor een project, waarbij ik een aantal producten ga ontwikkelen. Hierbij kijk ik dan per project en organisatie hoe ik dit het beste kan bereiken. Is het nodig dat ik de ontwikkelteams help om beter agile te werken, dan bepaal ik daarvoor de stappen en strategie. Meestal met de zachte hand en soms is het weleens nodig om iets voor elkaar te krijgen door er wat harder tegenin te gaan. Als interim kun je dit soms wat makkelijker doen om op die manier interne politiek te doorbreken. Dat kan als externe, omdat wij geen politieke betrokkenheid hebben in de organisatie.’
Wilfred: ‘Wanneer een organisatie nog niet door de agile transitie is gegaan, oftewel wanneer de opgave nog niet is gekanteld, dan adviseer ik om dat zo snel mogelijk te doen. Dan deel ik met collega’s hoe zij ook versneld kunnen overstappen op de agile werkwijze.’
Last but not least: nog een tip of advies voor een organisatie die SAFe wil implementeren?
Martijn: ‘Maak er geen doel op zich van. Introduceer het alleen als het nodig is. Agile opschalen is alleen nodig als de huidige situatie niet meer werkt. Zet voor- en nadelen op een rij en leg de diverse frameworks naast elkaar om de best passende te kiezen.’
Wilfred: ‘SAFe levert veel op, maar vraagt ook iets van je organisatie. Wees je daarvan bewust en realiseer je goed waar je voor kiest. Eenmaal de knoop doorgehakt dan is mijn advies: zorg voor een zeer duidelijke scope van de release trains. Baken de werkzaamheden en rollen per release train goed af. Dit voorkomt veel discussie achteraf. Zorg voor een goede invulling van de belangrijke rollen zoals een product manager of een Scrum Master. Ook al zijn deze professionals schaars in de markt, investeer in de best mogelijke invulling.’
Over Martijn Smit
Martijn is momenteel werkzaam bij Koninklijke BAM Nederland Groep als projectmanager voor het Common Data Environment project. Hier werkt hij samen met de business units en diverse IT-teams voor de ontwikkeling en implementatie van producten met als doel de uniformiteit van informatiemanagement op de bouwprojecten te vergroten.
Over Wilfred Langelaan
Wilfred werkt momenteel bij de Gemeente Amsterdam waar zijn functioneel beheer team(s) de transitie naar een agile werkwijze, gebruikmakend van Scrum en SAFe, hebben gemaakt of nog midden in zitten.
Better SAFe than sorry, mis geen kans meer via Xecutive!
Ben jij een IT-professional met projectmanagementvaardigheden die houdt van vrijheid, financiële zekerheid én afwisseling? Wil jij instappen bij een interessant bedrijf, in een dynamische branche waar je écht de kans krijgt om tot bloei te komen en jouw meerwaarde kunt laten zien? Kom dan eens praten. Als succesvol IT-bedrijf zijn wij gekwalificeerd voor grote organisaties in verschillende branches. Dat betekent dat je via ons al snel kunt starten op een uitdagende positie. Hierdoor zit je nooit lang zonder een klus. Bekijk hier de voordelen van werken via Xecutive en bekijk onze vacatures en stuur ons vrijblijvend een e-mail via werkenbij@xecutive.nl. Blijven zitten waar je zit of klaar voor een nieuw avontuur? De keuze is aan jou!
Meer lezen over werken bij Xecutive
Projectmanager inschakelen: meer grip, controle en business continuïteit
voor een uitgeverij
Oprechte interesse tonen in andermans vak maakt jou een betere
professional
Elke dag naar huis met het gevoel dat je iets hebt bereikt en geleerd